Realizacja kontaktów rodzica z dzieckiem w czasie epidemii
Obowiązujący stan epidemii i wprowadzone w związku z nim zakazy i ograniczenia coraz częściej są wykorzystywane przez rodziców jako wymówka do ograniczenia spotkań z drugim opiekunem prawnym. Nierzadko dochodzi do sytuacji, że realizacja kontaktów rodzica z dzieckiem w ogóle się nie odbywa, gdyż jeden z rodziców celowo to uniemożliwia. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czy takie działania są zgodne z prawem i jak skutecznie się przed nimi bronić.
PODSTAWA WYKONYWANIA KONTAKTÓW RODZICA Z DZIECKIEM
Zgodnie z art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.” Art. 113 § 2 k.r.o. określa sposoby tych kontaktów, preferując kontakty osobiste jako najważniejsze z uwagi na dobro dziecka – „Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.”
Jeśli kontakty dziecka z jednym z rodziców zostały ustalone na mocy porozumienia rodzicielskiego między byłymi partnerami, prawomocnego wyroku Sądu lub postanowienia zabezpieczającego, zgodnie z art. 113[2] § 1 k.r.o., zmiana tych zasad może nastąpić jedynie w oparciu o decyzję sądu rodzinnego i tylko i wyłącznie wtedy, gdy wymaga tego dobro dziecka.
W praktyce oznacza to, że realizacja kontaktów rodzica z dzieckiem ustalonych dobrowolnie między byłymi partnerami lub przez Sąd, nie może zostać ograniczona na gruncie samowolnej decyzji jednego z opiekunów prawnych małoletniego. Postępowanie takie jest niezgodne z dobrem dziecka. Żadnemu z rodziców, nawet temu, przy którym ustalone zostało stałe miejsca pobytu dziecka, nie przysługuje uprzywilejowana pozycja w zakresie obszaru decyzyjnego dotyczącego kontaktów małoletniego z drugim opiekunem. Oboje rodzice dysponują tymi samymi uprawnieniami i są względem siebie równi. Epidemia koronowirusa jest sytuacją wyjątkową, ale nie może być traktowana jako pretekst do utrudniania kontaktów drugiego rodzica z potomstwem. W takiej sytuacji rodzice powinni ze sobą współpracować i podejmować starania, by ten trudny czas przysłużył się do pogłębienia relacji z dziećmi. W trosce o zdrowie najmłodszych, ale także ich opiekunów oraz najbliższych należy podejmować wszystkie środki ostrożności obowiązujące w czasie epidemii. Rodzice mogą wypracować czasowe porozumienia co do zmiany formy kontaktów, ich częstotliwości czy też miejsca wykonania, jednak winno to się odbywać za zgodą matki i ojca nie zaś pod dyktat tylko jednej strony.
PRZYMUSZENIE JEDNEGO Z RODZICÓW DO REALIZACJI KONTAKTÓW Z DZIECKIEM
Jeśli jedno z rodziców podejmuje działania jednoznacznie sprzeczne z ustaleniami wypracowanymi w ramach porozumienia rodzicielskiego lub uregulowanymi w orzeczeniu Sądu rodzic, którego kontakty na skutek jednostronnej decyzji zostały w jakimkolwiek stopniu ograniczone, winien podjąć pilne działania mające na celu podjęcie przez Sąd Rodzinny interwencji prawnej oraz egzekucji zasądzonych kontaktów. Postępowanie takie jest dwuetapowe. Pierwszy polega na zagrożeniu rodzicowi, który nie stosuje się do orzeczenia sądowego, zapłaty odpowiedniej kary pieniężnej drugiemu rodzicowi. Drugi etap polega natomiast na nakazaniu rodzicowi zapłaty tej sumy.
Szczegółowy tryb przymuszenia jednego z rodziców do realizacji kontaktów z dzieckiem oraz ich egzekucji zostanie omówiony w osobnym artykule.
Ponieważ tematyka COVID-19 ma wpływ na wiele dziedzin życia, o kwestiach związanych z obowiązującym stanem epidemii informujemy na bieżąco także na innych blogach tematycznych naszej Kancelarii – mbwkarne.pl oraz mbwbudowlane.pl. Zapraszamy do ich lektury.
O autorze
Ewa Śmigielska
Absolwentka kierunku Prawo na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz studiów podyplomowych na kierunku Controlling na Wydziale Finansów i Bankowości Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu. W 2013 r. ukończyła aplikację adwokacką przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Poznaniu. Doświadczenie zawodowe zaczęła zdobywać w trakcie studiów w kancelariach adwokackich w Zielonej Górze i w Poznaniu. W 2016 r. ukończyła szkolenie „Szkoła Mediacji KSM” organizowane przez Krajowe Stowarzyszenie Mediatorów, a w 2017 r. szkolenie „Mediacje karne i mediacje w postępowaniu dyscyplinarnym” organizowane przez Centrum Mediacyjne przy Naczelnej Radzie Adwokackiej. W 2019 r. uzyskała certyfikat Franklin University „Kluczowe umiejętności negocjacyjne” oraz certyfikaty Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu „Biznes modeling” oraz „Emocje w negocjacjach”. Jej zainteresowania zawodowe koncentrują się wokół prawa kontraktów, funduszy unijnych i pomocy publicznej, sporów sądowych z zakresu prawa kontraktów, prawa pracy i prawa rodzinnego, negocjacji biznesowych oraz prawa karnego.
