Blog prawniczy

W dniu 1 stycznia 2019 roku weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, której zadaniem jest powstrzymanie galopujących na rynku cen energii elektrycznej. Na jakie rozwiązania zdecydował się polski parlament?

Po pierwsze obniżka akcyzy

Ustawa już w art. 1 stanowi o zmianie stawki podatku akcyzowego z dotychczasowych 20 zł/MWh na 5 zł/MWh. W przypadku dużych odbiorców energii elektrycznej powyższa zmiana będzie niewątpliwie odczuwalna.

Po drugie obniżka opłaty przejściowej

Nowa ustawa wprowadziła również modyfikacje wysokości tzw. opłaty przejściowej. Opłata przejściowa za energię elektryczną jest to opłata uiszczana do operatora sieci dystrybucji z tytułu przedterminowego rozwiązania tzw. Kontraktów Długoterminowych (KDT). Jest ona jednym z elementów opłaty dystrybucyjnej i w przypadku zawarcia przez odbiorcę ze sprzedawcą umowy kompleksowej wchodzi w skład faktury za energię elektryczną. W przypadku posiadania przez odbiorcę osobnej umowy na sprzedaż i oddzielnej umowy na dystrybucję, opłata przejściowa jest uiszczana na rzecz dystrybutora.

W przypadku przedsiębiorców wysokość opłaty przejściowej za energię elektryczną zależy od rodzaju sieci, z której firma pobiera energię (sieć niskiego, średniego, wysokiego napięcia). Dla każdego z rodzajów sieci ustawa przewiduje osobne stawki. Drugim kryterium jest moc umowna. Opłata przejściowa stanowi iloczyn stawki wskazanej w ustawie oraz mocy umownej.

Dla klientów biznesowych wysokość opłaty przejściowej na 2019 rok została ustalona w następujący sposób: dla podmiotów, których instalacje przyłączone są do sieci elektroenergetycznej niskiego napięcia – 0,08 zł netto na miesiąc za 1 kW mocy umownej (obniżka o 1,57 zł), do sieci elektroenergetycznej średniego napięcia – 0,19 zł netto/mies. na 1 kW (obniżka o 3,61 zł), oraz 0,20 zł netto/mies. na 1 kW, a dla instalacji przyłączonych do sieci elektroenergetycznej wysokiego i najwyższego napięcia (obniżka o 3,73 zł).

Po trzecie zamrożenie opłat dystrybucyjnych

Zgodnie z ustawą, w 2019 roku, ceny i stawki opłat zawarte w taryfie lub zbiorze cen i stawek opłat za energię elektryczną, opracowywanym przez przedsiębiorstwo energetyczne i wprowadzanym jako obowiązujący dla określonych w nim odbiorców przedsiębiorstwa energetycznego, zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej – określa się w wysokości nie wyższej niż ceny i stawki opłat brutto stosowanych w dniu 31 grudnia 2018 r., uwzględniając zmniejszenie stawek opłaty przejściowej. Powyższe oznacza, że opłaty dystrybucyjne nie mogą zostać podwyższone w 2019 roku i dystrybutorzy zostali tym samym zobowiązani do stosowania stawek aktualnych na dzień 31 grudnia 2018 roku. Istotnym jest tutaj zastrzeżenie, że powyższe nie ma zastosowania do opłaty przejściowej, bowiem odnośnie tej należności ustawodawca określił nowe, niższe stawki.

Po czwarte powrót do cen za energię elektryczną na dzień 30 czerwca 2018 roku

Przedmiotowa zmiana jest jedną z kluczowych dla odbiorców energii elektrycznej. Ustawodawca w pierwszej kolejności określił na nowo ceny zawarte w taryfach lub zbiorach cen sprzedawców i wskazał, że ceny te nie mogą być wyższe niż ceny i stawki opłat brutto stosowane w dniu 30 czerwca 2018 roku, uwzględniając przy tym zmniejszenie stawki podatku akcyzowego na energię elektryczną.

Po drugie, w przypadku w którym przedsiębiorstwo energetyczne zawarło po dniu 30 czerwca 2018 roku z odbiorcą umowę sprzedaży energii elektrycznej z ceną lub stawką opłaty wyższą od ceny lub stawki opłaty wynikającej z ostatnio obowiązującej umowy, przedsiębiorstwo to jest zobowiązane do zmiany warunków tej umowy nie później niż do dnia 1 kwietnia 2019 roku, ze skutkiem od dnia 1 stycznia 2019 roku. Powyższe rozwiązanie, niewątpliwie korzystne dla odbiorców energii elektrycznej, posiada widoczne luki. Z całą pewnością można je zastosować w stosunku do podmiotów, które zawierając kontrakty na 2019 rok umawiały się na sztywne stawki (cena stała określona dla całego okresu umowy). Brak jest jednak wytycznych dla podmiotów, dla których cena jest określana w oparciu o wskaźniki giełdowe – dla których to cena za energię elektryczną może być w każdym miesiącu różna.

Biorąc po uwagę fakt, że ustawodawca narzucił na sprzedawców obowiązek zawierania aneksów najpóźniej do dnia 1 kwietnia 2019 roku, sprzedawcy będą musieli zmierzyć się z powyższym problemem dość szybko. Warto przy tym zaznaczyć, że naruszenie przez sprzedawców przepisów ustawy (również w zakresie braku zmiany warunków umowy) może spowodować nałożenie na nich kary pieniężnej w wysokości do 5% przychodu osiągniętego w poprzednim roku podatkowym.

Konsekwencje dla sprzedawców

Ustawodawca wprowadził również mechanizm, który uprawnia sprzedawców do domagania się utraconych korzyści w związku z wejściem w życie nowych przepisów. Co do zasady sprzedawcy będą mogli otrzymać zwrot utraconego przychodu z tworzonego przez ustawę Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny. Szczegóły co do sposobu obliczania możliwej do odzyskania kwoty mają zostać określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw energii. Niestety wraz z wejściem w życie omawianej ustawy ministerstwo nie wydało stosownego aktu wykonawczego, co niewątpliwie może spowodować pewien chaos organizacyjny u sprzedawców. Brak rozporządzenia nie powinien powodować jednak odmowy w zawarciu stosownego aneksu do umowy na sprzedaż energii elektrycznej.