Blog prawniczy

W niniejszym artykule poruszamy problem związany z odliczeniem podatku naliczonego od wydatków związanych z eksploatacją pojazdów demonstracyjnych. Działalność dealerów samochodowych polega m in. na odsprzedaży samochodów osobowych. W związku z tym, konieczne staje się udostępnienie przyszłym klientom samochodów służących do jazd testowych. Dlatego też dealerzy poza pojazdami zakupionymi bezpośrednio do odsprzedaży, muszą dokonać zakupu tzw. samochodów demonstracyjnych.

Powyższe samochody uznawane są przez dealera jako towar handlowy. Przedsiębiorcy przed sprzedażą dokonują rejestracji pojazdów oraz obejmują je ubezpieczeniem. Te z kolei są użytkowane przed pewien okres, a następnie sprzedawane. W trakcie użytkowania tych pojazdów ponoszone są określone wydatki związane z ich eksploatacją – takie jak nabycie paliwa, serwisowanie, konserwacja, naprawy itp. Biorąc powyższe pod uwagę, nasuwa się pytanie, czy dealer samochodowy w związku z wydatkami związanymi z eksploatacją samochodów demonstracyjnych, ma prawo do odliczenia całości podatku od towarów i usług bez konieczności prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z samochodami demonstracyjnymi

Przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 z późn.zm.), dalej jako „ustawa o VAT”, wprowadzają ograniczenie w odliczeniu podatku naliczonego w odniesieniu do wszystkich wydatków dotyczących pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, przeznaczonych do „użytku mieszanego”, tj. wykorzystywanych zarówno do celów związanych z opodatkowaną działalnością gospodarczą, jak i do celów użytku prywatnego.
W art. 86a ust. 2, w związku z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, został zdefiniowany zamknięty katalog wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, z tytułu których odliczenie podatku naliczonego podlega ograniczeniom do wysokości 50%.

Na mocy art. 86a ust. 3 ustawy o VAT wprowadzono wyjątki od tej zasady stanowiąc przypadki, kiedy podatnikowi będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z używaniem pojazdu samochodowego w pełnej wysokości. Wskazany przepis stanowi, że przepis art. 86a ust. 1 ustawy o VAT nie ma zastosowania:

1) w przypadku, gdy pojazdy samochodowe są:

a) wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub

b) konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;

2) do towarów montowanych w pojazdach samochodowych i do związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

Ustawodawca w art. 86a ust. 4 ustawy o VAT uregulował, że pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:

1) sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub

2) konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Przepis art. 86a ust. 5 ustawy o VAT stanowi zaś, że warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych:

1) przeznaczonych wyłącznie do:

a) odsprzedaży,

b) sprzedaży w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika,

c) oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnych charakterze,
jeżeli odsprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.

Należy podkreślić, iż samochody demonstracyjne, pomimo że nie utraciły charakteru towarów handlowych, nie są przeznaczone wyłącznie do odsprzedaży, skoro służą w okresie ich użytkowania do prezentowania towaru. Użycie wyrazu „wyłącznie” podkreśla, że do zwolnienia z prowadzenia ewidencji nie wystarczy, że samochód przeznaczony jest do odsprzedaży i sprzedaż tych samochodów stanowi przedmiot działalności podatnika. Samochód ten nie może być wykorzystywany, nawet przejściowo, do żadnych innych celów. Fakt wykorzystywania ich wyłącznie do działalności gospodarczej musi być rozpatrywany zawsze w kategoriach obiektywnych. Samochody demonstracyjne z samej definicji nie są wyłącznie przeznaczone do odsprzedaży, dlatego też nie znajdzie tutaj zastosowania przepis art. 86a ust. 5 lit. a ustawy o VAT. W konsekwencji w celu dokonania pełnego odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z samochodami demonstracyjnymi podatnik musi spełnić łącznie dwa warunki określone w art. 86 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT: musi ustalić sposób wykorzystywania pojazdów, np. poprzez sporządzenie zasady korzystania z pojazdów oraz prowadzić dla tych pojazdów ewidencję przebiegu pojazdów. Istotny jest również obowiązek określony w art. 86a ust. 12 ustawy o VAT. Zgodnie z nim podatnicy wykorzystujący wyłącznie do działalności gospodarczej pojazdy samochodowe, dla których są obowiązani prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, mają obowiązek złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego informację o tych pojazdach w terminie 7 dni od dnia, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami.

Podsumowanie

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 marca 2017 r., sygn. akt I FSK 1563/15. Odnosząc się do powyższego, dealerzy samochodowi będą mogli odliczyć 100% podatku VAT od samochodów osobowych demonstracyjnych (testowych), pod warunkiem prowadzenia ewidencji przebiegu tych pojazdów. Ewidencja prowadzona przez sprzedawców samochodów będzie potwierdzać, że pojazdy używane są wyłącznie do celów związanych z działalnością gospodarczą. Środowisko dealerów samochodów uważało, iż w celu pełnego odliczenia VAT wystarczy wprowadzić jedynie wewnętrzne regulacje, które wykluczyłyby używanie tych aut do celów prywatnych, jednak stanowisko sprzedawców samochodów okazało się błędne. Należy podkreślić, iż samochód testowy, dopiero po spełnieniu swojej funkcji (jazdy próbne), będzie stanowił przedmiot sprzedaży. Zatem kryterium „wyłącznego” przeznaczenia do sprzedaży nie jest spełnione.