Blog prawniczy

W wyniku uchwalenia przez ustawodawcę ustawy z dnia 26 stycznia 2018 roku o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 398), od dnia 1 października 2018 roku obowiązują nowe zasady sporządzania sprawozdań finansowych przez jednostki wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego.

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy o rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku (t.j. Dz. U. z 1994 Nr 121, poz. 591, z późn. zm.), roczne sprawozdanie finansowe należy złożyć do właściwego rejestru sądowego w terminie 15 dni od dnia zatwierdzenia tego sprawozdania finansowego. Powołując się natomiast na treść art. 53 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, roczne sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. Powyższe oznacza, że jeśli rok obrotowy podmiotu wpisanego do rejestru przedsiębiorców pokrywa się z rokiem kalendarzowym, termin na zatwierdzenie sprawozdania finansowego za 2018 rok, upłynie w dniu 30 czerwca 2019 roku.

Sposób sporządzania sprawozdań finansowych, jak i procedura ich składania do rejestrów sądowych, uległy znacznej modyfikacji w wyniku uchwalenia przez ustawodawcę ustawy z dnia 26 stycznia 2018 roku o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 398). W świetle nowelizacji ustawy o rachunkowości, od dnia 1 października 2018 roku sprawozdania finansowe muszą być sporządzone w postaci elektronicznej i opatrywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Jednocześnie niezmieniona pozostała treść art. 52 ust. 2 ustawy o rachunkowości, co powoduje, że obowiązek podpisania sprawozdań finansowych dotyczy m.in. kierownika jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Oznacza to, że sprawozdania finansowe spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółek akcyjnych są zobowiązani podpisać wszyscy członkowie zarządu tych spółek. Powyższe rozważania potwierdziło również Ministerstwo Finansów, wyjaśniając, że złożenie podpisu tylko przez jednego z członków zarządu, w przypadku, gdy zarząd jest wieloosobowy, nie będzie spełniało wymogów ustawy o rachunkowości (https://www.podatki.gov.pl/e-sprawozdania-finansowe/pytania-i-odpowiedzi/).

Ponadto, na gruncie nowelizacji ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 986, z późn. zm.), ustawodawca zrezygnował z dotychczasowego sposobu składania sprawozdań finansowych i nałożył na jednostki obowiązek składania tych dokumentów za pośrednictwem systemu teleinformatycznego udostępnionego do tego celu przez Ministra Sprawiedliwości.

Jak wynika z art. 45 ust. 1g ustawy o rachunkowości, sprawozdania finansowe jednostek wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego sporządza się w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Jednocześnie należy zauważyć, że wymogów dotyczących prawidłowego sporządzenia sprawozdania finansowego, nie będzie spełniał skan tego sprawozdania w innym formacie pliku niż wskazany przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Oznacza to, że skan sprawozdania finansowego w formacie PDF nie będzie akceptowany przez system teleinformatyczny KRS.

Ponadto, podkreślenia wymaga fakt, iż zmiany wprowadzone przez ustawodawcę dotyczą również sprawozdania z działalności jednostki. W świetle dodanego art. 49 ust. 7 ustawy o rachunkowości, w przypadku podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, sprawozdanie z działalności jednostki sporządza się w postaci elektronicznej oraz opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Powyższe oznacza, że na mocy art. 52 ust. 3 pkt 2 ustawy o rachunkowości, sprawozdania z działalności spółek kapitałowych muszą być podpisane przez wszystkich członków zarządu tych spółek w formie kwalifikowanego podpisu elektronicznego lub podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP.

Warto zauważyć, że złożenie sprawozdania finansowego oraz sprawozdania z działalności przez jednostkę do Krajowego Rejestru Sądowego jest niezwykle istotne z punktu widzenia odpowiedzialności karnej przewidzianej przez przepisy ustawy o rachunkowości. Zgodnie z treścią art. 79 pkt 4) powołanej wyżej ustawy, kto wbrew przepisom ustawy nie składa sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności we właściwym rejestrze sądowym, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Powyższe oznacza, że osoby odpowiedzialne za złożenie sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności jednostki do Krajowego Rejestru Sądowego – tj. np. członkowie zarządu spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych – za zaniechanie wykonania tego obowiązku mogą zostać ukarane grzywną w wysokości od 100,00 zł do 1.080.000,00 zł.

Pomimo zatem trudności w sprostaniu wymogom nałożonym przez ustawodawcę w zakresie sporządzania i składania sprawozdań finansowych oraz sprawozdań z działalności jednostki, w szczególności w świetle wyżej wskazanej odpowiedzialności karnej, konieczne pozostaje terminowe spełnianie obowiązku złożenia sprawozdania finansowego, a także sprawozdania z działalności jednostki do właściwego rejestru sądowego.