Blog prawniczy

Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie podatnikom możliwości skorzystania z nowej ulgi podatkowej tzw. ulgi na działalność badawczo-rozwojową (dalej jako ulga B+R). W opracowaniu skupiliśmy się na osobach fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, jednak powyższa ulga przysługuje również osobom prawnym. Opracowanie zostało podzielone na dwie części – w pierwszej szczegółowo opisaliśmy definicje związane z ulgą, natomiast w drugiej zajmiemy się wyjaśnieniem mechanizmu odliczenia ulgi.

Definicje

W 2016 r. po raz pierwszy podatnicy prowadzący działalność gospodarczą objętą skalą podatkową lub tzw. podatkiem liniowym mogli skorzystać z nowej ulgi B+R. Ulga ta pozwoli na odliczanie od podstawy opodatkowania części kosztów poniesionych na badania i rozwój tzw. kosztów kwalifikowanych zgodnie z art. 26e ust. 1 zdanie pierwsze ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 poz. 361 z późn. zm), dalej jako ustawa o PIT.

Za koszty kwalifikowane uznaje się:

1. należności ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy oraz składki z tytułu tych należności określone w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez płatnika składek, jeżeli te należności i składki dotyczą pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej,

2. nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,

3. ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycie wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2014 r. poz. 1620 oraz z 2015 r. poz. 249 i 1268) na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej,

4. odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z tzw. „podmiotem powiązanym” z podatnikiem,

5. dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.¹

Koszty kwalifikowane muszą dotyczyć działalności badawczo-rozwojowej. Działalność badawczo-rozwojowa to działalność twórcza obejmująca:

• badania naukowe lub

• prace rozwojowe.

Badania naukowe lub prace rozwojowe muszą być podejmowane w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz wykorzystania tych zasobów do tworzenia nowych zastosowań.

Czyli warunkiem, który musi spełnić podatnik, aby móc skorzystać z ulgi B+R jest prowadzenie badań naukowych lub prac rozwojowych w sposób systematyczny. Poniżej pokrótce opiszemy co rozumiemy przez badania naukowe i prace rozwojowe.

Badania naukowe dzielimy na:

1. badania podstawowe – oryginalne prace badawcze, eksperymentalne lub teoretyczne, podejmowane przede wszystkim w celu zdobywania nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne,

2. badania stosowane – prace badawcze podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy, zorientowane przede wszystkim na zastosowanie w praktyce,

3. badania przemysłowe – badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności w celu opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzania znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów i usług; badania te uwzględniają tworzenie elementów składowych systemów złożonych, budowę prototypów w środowisku laboratoryjnym lub w środowisku symulującym istniejące systemy, szczególnie do oceny przydatności danych rodzajów technologii, a także budowę niezbędnych w tych badaniach linii pilotażowych, w tym do uzyskania dowodu w przypadku technologii generycznych.

Prace rozwojowe to nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług. Wyłączyć tu należy prace obejmujące rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń, a w szczególności:

1. opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych oraz demonstracje, testowanie i walidację nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług w otoczeniu stanowiącym model warunków rzeczywistego funkcjonowania, których głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne produktów, procesów lub usług, których ostateczny kształt nie został określony,

2. opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych, które można wykorzystać do celów komercyjnych, w przypadku gdy prototyp lub projekt pilotażowy stanowi produkt końcowy gotowy do wykorzystania komercyjnego, a jego produkcja wyłącznie do celów demonstracyjnych i walidacyjnych jest zbyt kosztowna.²

Podsumowanie

Z pierwszej części artykułu dowiedzieliśmy się, jakie koszty zgodnie z ustawą o PIT uznajemy za koszty kwalifikowane uprawniające do skorzystania z ulgi B+R. Ponadto szczegółowo zostało wyjaśnione pojęcie badań naukowych oraz prac rozwojowych. Musimy pamiętać, aby badania naukowe i prace rozwojowe prowadzone w danym przedsiębiorstwie były podejmowane w sposób systematyczny. Po lekturze artykułu możemy już stwierdzić czy w przedsiębiorstwie prowadzone są badania naukowe lub prace rozwojowe oraz czy w związku z tym będą ponoszone koszty kwalifikowane.